Það er ekki um að villast að vorið er komið eða allavega á næsta leyti. Farfuglarnir flykkjast til landsins, bændur búa sig undir sauðburð og sumir hverjir eru byrjaðir að vinna í flögum. Sigurður Ólafsson að klára netarallið og ég búinn að verða mér til skammar á Hrossakjötsmótinu á Hala.

Loforðin 

Þegar Ásgerður bað mig um að skrifa grein í Leiðarhöfða var eina skilyrðið að ég yrði að reyna að vera skemmtilegur og tala sem minnst um pólitík þó meirihlutinn væri með allt niðrum sig, það er jú að koma sumar. Ég lofaði öllu fögru eins og sumir gerðu í kosningarbaráttunni en er ekki viss um að ég geti staðið við það, en fer af stað í þennan pistil með fögur fyrirheit. 

Hér sit ég við tölvuna á síðasta vetrardegi og horfi út um gluggan, sé þokuna læðast inn yfir bæinn og velti fyrir mér hvað ég eigi að skrif um. Dettur fyrst í hug pólitík. Þegar maður er búinn að vera þetta lengi í pólitík þá les maður allar fundargerðir og þær eru alltaf jafn upplýsandi eða þannig. Þar er allavega ekkert að frétta.

Stærsta fréttin

Á því eina ári sem núverandi meirihluti hefur verið við völd sýnist mér að ný hreppaskipan í sveitarfélaginu sé eini afraksturinn, allar sveitastjórnir síðan 1998 hafa verðið að reyna að þjappa mönnum saman hvar sem menn hafa verið í sveit settir. En nú er öldin önnur, tvær sveitir eiga að mynda (hreppsnefnd, íbúaráð, meirihluta, hverfaráð, stjórnvald???) sem á að vera talsmaður þess. Í 2500 manna sveitarfélagi þá veltir maður því fyrir sér hvað hægt sé að flækja lífið mikið.

Við erum klárlega ekki að fara inn í nýja líkamsrækt næsta vetur eins og maður hafði væntingar um, ég sem var farinn að sjá mig fyrir mér spókandi á sundskýlunni á laugarbakkanum sumarið 2024 með sixpack eins og Gummi kíró. Það verður víst að bíða betri tíma.

Aðeins meir um pólitík, lofa svo að hætta Ásgerður

Eins og komið hefur fram í fréttum eru fjármál sveitarfélaga áhyggjuefni og það getur verið fljótt að syrta í álinn. Í því vaxtaumhverfi sem er í dag og þeirri þenslu sem er í samfélaginu er glapræði að sveitarfélag fari í mörg hundruð milljóna króna framkvæmdir þar sem allt er tekið að láni, ég held að bæjarstjórn hafi nóg með þau aðkallandi verkefni og þær fasteignir sem við eigum nú þegar.

Nú er ég hættur 

Nú aðeins um hitt og þetta. Við Þórgunnur tókum þátt í stórskemmtilegu bridge móti á Hala um helgina og vil ég þakka mótshöldurum kærlega fyrir. Þar voru komnir saman 88 spilarar víðsvegar af landinu. Spiluð bridge í tvo daga og borðuðu góðan mat í pásum. Sýndist mér og heyrðist allir standa glaðir upp frá borði, hjónabandið þoldi þessa áraun svo ég er sáttur þó þriðja neðsta sætið hafi verið endirinn.

Loðnuvertíð gekk vel og þar skipti mestu að veðurguðirnir voru okkur hliðhollir. Þeir hafa líklega fengið  útrás síðasta vetur og verið uppgefnir eftir þau læti. Fiskirí hefur almennt verið gott en heimildir litlar þó svo það sé búið að fækka um einn bát sem er mikill missir fyrir þá menn sem misstu vinnuna.

Mikið hefur verið um ferðamenn í vetur og heyrist mér að sá atvinnugeiri láti ágætlega af sér og hafa menn talsverðar væntingar til komandi missera og vonandi verður það til þess að landbúnaður hér á svæðinu styrkist líka. Ég held að þessar tvær greinar eigi að geta stutt hvor aðra frekar en sundrað. Við eigum marga góða bændur hér um slóðir þó vissulega séu menn mis hirðusamir um sinn búpening en plast í girðingum ætti ekki að sjást og er öllum til ama og óþurftar (svo ég komi því nú að einu sinni enn).

Að lokum   

Ég vona að ég verði ekki settur út af sakramentinu hjá ritstjóra þessa ágæta vefs þó svo að ég hafi aðeins svikið loforðið um pólitík. Ég hélt aftur af mér eins og ég gat og vona að það verði talið mér til tekna, látum sumarið líða og njótum þess, 

Gleðilegt sumar og takk fyrir veturinn!

Ásgrímur Ingólfsson.

Innan hafnar

Í vetur var boðin út, í samvinnu við Vegagerðina, dýpkun innan Hornafjarðarhafnar fyrir næstu fjögur ár eða til og með árinu 2026 með möguleika á framlengingu verksamnings um 2 ár. Boðin var út 120.000 m³ dýpkun sem er gert ráð fyrir að verði framkvæmd í þremur dýpkunarlotum en það gæti þó breyst síðar. 

Ekki hefur verið dælt úr höfninni síðan árið 2021 en þá var ytri hluti hafarinnar dýpkaður vegna loðnuvertíðar. Næsta reglulega dæling hefði átt að vera á seinasta ári en vegna dælingarinnar árið áður þurfti þess ekki. Bjóða átti út viðhaldsdýpkun á seinasta ári en það tafðist þangað til í ár. Á dögunum voru tilboð í verkið opnuð og var niðurstaðan sú að gengið var til samninga við lægstbjóðanda sem var Dýpkunarfélagið Trölli ehf. en félagið er í eigu aðila í heimabyggð. Það er mikill akkur í að hafa aðila sem þessa hér í nærsamfélaginu sem eru tilbúnir að eiga og viðhalda eins sérhæfðum búnaði eins og þarf í svona verkefni, sérstaklega þegar sértæk verkefnin sem þessi eru ekki fleiri en raun ber vitni.

Grynnslin

Fréttir af grynnslunum eru því miður ekki eins jákvæðar. Á vordögum seinasta árs var boðin út dýpkun, einnig í samvinnu við Vegagerðina, á svokölluðum Grynnslum sem er svæðið frá innsiglingunni við Hvanney og út á dýpri sjó. Töluverðar rannsóknir hafa verið gerðar á þessu svæði undanfarin ár af danska fyrirtækinu DHI (Danish Hydraulic Institute) í samvinnu við Vegagerðina og sveitarfélagið til að reyna að sjá fyrir hvaða áhrif dýpkun mundi hafa á svæðið. Ákveðið var að bjóða út dýpkun og tilboð í hana voru síðan opnuð 21. júní á seinasta ári. Það var fyrirtækið Björgun ehf. í Reykjavík sem urðu lægstbjóðendur í verkið og var gengið til samninga við þá. Tilboð þeirra var upp á tæplega 126 milljónir kr. Hlutdeild sveitarfélagsins í verkinu er 25% á móti 75% hlut ríkisins. Upphaflega stóð til að dæluskip þeirra kæmi í september á seinasta ári og mundu ljúka verkinu fyrir 30. sama mánaðar eins og útboðsgögn gerðu ráð fyrir. Dýpkunarskipið þeirra, Álfsnes, kom hins vegar ekki fyrr en í október og byrjaði að dýpka 22. þess mánaðar. Skipið fór síðan af staðnum, til annara verkefna sem búið var að lofa því í, 4. nóvember s.l. 

Áður en skipið fór af staðnum hafði það dýpkað u.þ.b. 52 þús. m³ af þeim 130 þús. m³ sem stefnt var að taka skv. útboðinu eða u.þ.b. 40% af heildarmagninu. Með útboðinu átti að dýpka rennu í grynnslunum niður á 9,5 m dýpi og síðan fylgjast með því hvernig hún mundi haga sér í framhaldinu með reglubundnum mælingum. En eins og rúmmetratölurnar hér að ofan gefa til kynna náðist aldrei að dýpka niður á það dýpi sem lagt var upp með. Til stóð að skipið kæmi aftur seinna í vetur til að klára verkið en ekkert hefur orðið úr því ennþá. Hlutdeild sveitarfélagsins í því sem dælt var reyndist u.þ.b. 11,7 milljónir kr. Nú benda mælingar til þess að rennan sem dýpkuð var sé aftur komin í sama horf og fyrir dælingu. 

Einnig hafa, í það minnsta, stóru uppsjávarskipin verið að taka niður í grynnslunum í vetur sem eru ekki góðar fréttir. Það er miður að ekki hafði verið klárað að dýpka Grynnslin niður á það dýpi sem lagt var upp með til að geta séð hvernig þau mundu haga sé í framhaldinu. Eins hvort að straumurinn í Ósnum mundi ná að halda rennunni opinni lengur ef dýpkað yrði niður á það dýpi sem lagt var upp með. Líklegt er að rennan hefði fyllst aftur eins og reiknilíkön hafa spáð fyrir um en fróðlegt hefði verið að sjá hverslu langan tíma það tæki í raun. Og fá þannig betri upplýsingar til að undirbyggja frekari ákvarðanatöku að hálfu sveitarfélagsins og Vegagerðinnar varðandi málið.

Verði ákveðið að klára dýpkunina á grynnslunum á þessu ári hefst verkið samt á byrjunarreit og sveitarfélagið greiðir sinn skerf af kökunni og þ.a.l. aftur fyrir sinn hlut af því magni sem búið var að dýpka fyrr í vetur, þó að sá hluti sem verður dýpkaður síðar verð óverðbættur.

Það er mjög mikilvægt fyrir sveitarfélagið og framtíð þess að aðgengi að innsiglingunni og höfninni okkar utan af sjó verði tryggð fyrir skipaflota svæðisins. Yfirvöld samgöngumála landsins þurfa því að tryggja stofndýpkun og reglulega viðhaldsdýpkun á grynnslunum með sanngjarnri kostnaðarskiptingu milli sveitarfélagsins og ríkisins til að svo megi verða.

Björgvin Óskar Sigurjónsson, bæjarfulltrúi og aðalmaður í Hafnarstjórn.

Undanfarin ár hef ég ritað og rætt töluvert um Miklagarð það fornfræga hús með það að leiðarljósi að kveikja megi þar líf og koma því húsi í einhverskonar notkun. 

Þess vegna urðu mér það töluverð vonbrigði þegar nýr meirihluti stöðvaði undirbúning fyrirhugaðra framkvæmda á síðasta ári og setti ekkert fjármagn í áframhaldandi endurbætur á þessu ári né í 3ja ára áætlun.

Með flutningi á Gömlubúð, sölu á Pakkhúsinu, sölu á sláturhúsinu og fleiri jákvæðum þáttum hefur ásýnd og umgjörð hafnarsvæðisins breyst mikið og er orðin aðlaðandi og eftirsóknarvert svæði til að skoða og njóta. 

En Mikligarður er stór hluti í  þessu skemmtilega mengi og verðum við þar af leiðandi að gefa Miklagarði hlutverk og halda áfram. Ýmsar hugmyndir hafa komið upp í gegnum tíðina og einhverjar skýrslur eru til sem hægt væri að styðjast við. 

Ein hugmyndin var að Vatnajökulsþjóðgarður færi þar inn með skrifstofur og gerð yrði jöklasýning í hluta húsins, var það hugsað til næstu 7 til 8 ára meðan unnið væri að undirbúningi að nýju húsnæði þjóðgarðsins en sú hugmynd var slegin út af borðinu sem eru virkileg vonbrigði og illa ígrundað.

Ég hef velt því fyrir mér undanfarið þar sem áhugi núverandi meirihluta á Miklagarði virðist vera lítill sem enginn hvort ekki sé rétt að selja húsið með skilyrðum. Hver veit nema einhverjir eldhugar myndu kaupa líkt og er að gerast með sláturhúsið, ég held að það sé rétt að velta upp öllum hugmyndum því það versta sem getur gerst er að horfa upp á Miklagarð grotna niður vegna aðgerðarleysis bæjaryfirvalda.

Kristján Sigurður Guðnason, formaður Framsóknarfélags Austur-Skaftfellinga.

Um síðust áramót urðu þær breytingar að upplýsingamiðstöð Vatnajökulsþjóðgarðs í Gömlubúð var lokað. Þá hefur þjóðgarðurinn tekið þá ákvörðun að óska ekki framlengingar á leigusamningi við sveitarfélagið og tekur sveitarfélagið aftur við húsinu þann 1. aprí n.k. eftir 10 ára veru þjóðgarðsins í húsinu.

Persónulega tel ég að það hafi verið góð ákvörðun að flytja húsið á núverandi stað og að þjóðgarðurinn hafi sómt sér vel í því í þessi tíu ár, en nú er komið að nýjum kafla.

Hvað tekur við?

Í fjárhagsáætlun fyrir árið 2023 er ekki gert ráð fyrir rekstri hússins eða starfsemi á vegum sveitarfélagsins í því. Ég hef trú á því að margir deili þeirri skoðun með mér að það er nauðsynlegt að einhver starfsemi verði í því hver svo sem stendur fyrir henni.

Eins og kom fram á bæjarstjórnarfundi sl. fimmtudag hefur Ríki Vatnajökuls sýnt því áhuga að koma að rekstrinum í samstarfi við sveitarfélagið. Taka þarf samtalið áfram við félagið og skoða með hvaða hætti það gæti verið eða jafnvel auglýsa eftir áhugasömum til rekstrar í húsinu.

Til lengri framtíðar.

Atvinnu- og menningarmálanefd hefur fjallað um og skoðað kostnað við að koma upp nýrri sýningu í húsinu en eins og áður sagði er því verkefni ekki markað fé í fjárhagsáætlun og ekki heldur til starfsmannahalds. Því er spurning um millibils tímabil á meðan framtíðarhlutverk hússins er ákveðið.

Mikligarður í sömu stöðu.

Þá er framtíð Miklagarðs í álíka stöðu. Í viðauka III við fjárhagsáætlun fyrir árið 2022 frá því í september s.l. voru þeir fjármunir sem ekki höfðu þegar verið nýttir á framkvæmdaáætlun ársins felldir niður, alls 33 milljónir. Viðaukinn var síðan samþykktur í bæjarstjórn á síðasta fundi. Sama staða er á Miklagarði hjá atvinnu- og menningarmálanefnd, framtíð hússins hefur verið rædd en er áform um að gera neitt samkvæmt fjárhagsáætlun ´23. Væri ekki ráð að reyna að nýta húsið?

En aftur að Gömlubúð, að mínu viti má það ekki gerast að húsið verði lokað, án nokkurrar starfsemi í sumar!

Ásgerður K. Gylfadóttir, bæjarfulltrúi og aðalmaður í bæjarráði.